پنج خاصیت اصلی فلزات به شرح زیر است:
1. براقیت فلزی
فلزات دارای سطحی براق و بازتابنده هستند که این ویژگی ناشی از نحوه تعامل الکترونهای آنها با نور میباشد. به عنوان مثال، طلا و نقره به خوبی به خاطر ظاهر براقشان شناخته میشوند که آنها را برای جواهرسازی و منظورهای تزئینی مناسب میکند.
2. هدایت الکتریکی بالا
فلزات رسانای خوبی برای برق هستند چرا که الکترونهای خارجی آنها میتوانند آزادانه حرکت کنند. مس و آلومینیوم اغلب در سیمهای برق و مدارات الکتریکی به دلیل این خاصیت استفاده میشوند.
3. هدایت حرارتی بالا
فلزات به خوبی گرما را منتقل میکنند که آنها را برای کاربردهایی مثل ظروف پخت (به عنوان مثال، دیگهای استیل ضدزنگ) و رادیاتورهای گرمایی در دستگاههای الکترونیکی مناسب میکند. این خاصیت ناشی از حرکت الکترونهای آزاد و ارتعاشهای شبکه داخل ساختار فلزی است.
4. تردی و شکلپذیری
چکشخواری: فلزات را میتوان با کوبیدن یا فشار دادن به ورقههای نازک تبدیل کرد بدون اینکه بشکنند. طلا به عنوان مثال، میتواند به ورقههای بسیار نازک طلا درآید.
نرمکشی: فلزات را میتوان به صورت سیم از آنها کشید. مس به عنوان یک نمونه برجسته، به کابلهای برقی کشیده میشود.
5. چگالی و استحکام بالا
اکثر فلزات دارای جرم زیاد در واحد حجم (چگالی) و پیوندهای قوی بین اتمی هستند که به آنها استحکام مکانیکی میدهد. فولاد، آلیاژی از آهن و کربن، به طور گسترده در ساختوساز به دلیل استحکام کششی و دوام بالایش استفاده میشود.
این خواص از پیوند فلزی در فلزات ناشی میشود، جایی که الکترونهای آزاد یونهای مثبت فلزی را در یک ساختار بلوری (شبکه) نگه میدارند.